De busrit van Groningen naar het Duitse Leer is ons inmiddels vertrouwd. Sinds de spoorbrug bij Weener in december 2015 werd aangevaren door een vrachtschip ligt de trein op dit traject er uit. De herstelwerkzaamheden schijnen nu toch echt te vorderen, maar tot die tijd stappen we vrolijk in de bus als we richting Duitse Wadden afreizen, en dat gaat ook prima. In Leer stappen we dit keer over op de trein naar Nordeich, vanwaar de boot ons naar Norderney zal brengen. In de haven  zien we het eiland al liggen, maar van andere eilanden weten we inmiddels dat dit niets zegt over de duur van de overtocht.

Eerste indruk

Tegen de tijd dat we gaan varen is het hoog water, dat betekent geen zandbanken en dus ook geen zeehonden zien die hier bij laag water vaak te spotten zijn, dus kijken we als vanzelf naar de steeds scherper wordende contouren van Norderney en concluderen dat het eiland het niet moet hebben van zijn eerste indruk. We zien vooral hoge gebouwen, hotels waarschijnlijk, die met het dichterbij komen groter en groter worden. Na vijftig minuten varen zetten we voet aan wal, auto’s en bussen rijden af en aan, van enige eilandromantiek is niet echt sprake. Norderney is ongeveer 14 kilometer lang en 2 kilometer breed, heeft een oppervlakte van zo’n 25 km² en telt circa 6000 inwoners. Het is het meest verstedelijkt van alle Duitse Waddeneilanden. Het op de westpunt gelegen stadje heet ook Nordeney en beslaat een vijfde van het eiland. Gemeentelijke verordeningen verbieden verdere uitbreiding van de stad naar oostelijke kant, het lijkt ons een wijs besluit.

Klein maar fijn

Ons appartement bevindt zich op de tweede etage van een portiekflatje in een op het eerste gezicht doodnormaal woonblok. Als we uit het raam naar de overkant kijken zien we dat  veel van de flatjes net als die van ons zijn omgekat tot recreatie appartement, maar overburen op vierhoog hadden we nog niet eerder op onze Waddentocht.  Het doet overigens niets af aan het kleine maar fijne huisje dat vernuftig en met veel liefde in elkaar is gezet, alles is er, ieder hoekje is benut, en het is er gezellig. Er wordt echt geleefd, als het niet een flat in een woonstraat maar een hut aan het strand of aan de dijk was geweest zou ik er zo willen wonen. Of nu ja, zo nu en dan een tijdje schuilen. Het loopt inmiddels tegen vieren, omdat het november is, dus vroeg donker, lopen we snel naar het strand.

Schemering

Onderweg wordt weer eens duidelijk dat je bij eilanden nooit alleen op je eerste indruk af moet gaan. Het begint te schemeren, waardoor het wit van de duinen nog witter lijkt tegen de donker wordende achtergrond. Schemeren gaat zo langzaam dat er niets lijkt te gebeuren, terwijl intussen alles verandert, schreef Marjolein Hiemstra in een opiniestuk in de Volkskrant.  Wat in daglicht vastomlijnd is, verwatert in de schemering. Lijnen worden zachter, waardoor de dingen, mensen, bomen in elkaar over lijken te lopen. Hoe langer je wacht hoe meer verweven alles wordt. Geen wereld van afzonderlijke zaken, maar een vlekkerige schets waar de verbeelding makkelijk mee aan de haal gaat. Ook de lijn tussen lichaam en omgeving lost op. Niet voor niets is de schemering de tijd waarin de mens volgens legenden kan samensmelten met een vleermuis, een wolf, een mistbank. Thuis in de stoel voor het raam in de woonark zit ik met het licht uit ook regelmatig te kijken hoe het langzaam donker wordt, hoe water en lucht langzaam verkleuren tot ze na verloop van tijd nauwelijks nog te onderscheiden zijn. Op zo’n moment voel je zelfs midden in de stad dat je deel uitmaakt van een groter geheel. Een gevoel dat ons hier ook overvalt als we het duin overklimmen en heel langzaam de zon in de zee zien verdwijnen.

Geschiedenis

We lopen tot de boulevard. Vroeger stonden hier grote strandvilla’s. Halverwege de 19^e eeuw laat koning George V van Hannover een zomerresidentie op het eiland bouwen. Het leidt al snel tot tal van andere prachtige bouwwerken waaronder een enorme schouwburg die van Norderney  een echt historisch stadje maakten, waarna het toerisme niet meer te stuiten is. Iedereen die er een beetje toe doet strijkt tijdens de zomermaanden neer in een van de vele zomervilla’s, van Franz Kafka tot Heinrich Heine tot Keizer Wilhelm II. Vandaag de dag trekt Norderney meer dan 400.000 bezoekers per jaar. Het stadje heeft nog steeds een prachtige oude kern, maar de strandvilla’s aan de boulevard zijn al lang geleden vervangen door enorme hotels en kolossale kuuroorden. Het is een rare paradox, je gaat ergens naar toe omdat het er zo mooi is, maar omdat je dat met zo velen doet wordt het weer lelijk. Onwillekeurig moet ik denken aan ‘Boven op de boulevard’ een nostalgisch liedje van Paul van Vliet.

Boven op de boulevard Zitten hand in hand Twee oude mensen bij elkaar Kijken naar het strand In de schaduw van het leven In de kantlijn van de tijd In gedachten Zitten wachten Op de eeuwigheid….En beneden ligt de kluwen In een strijd op leven en dood Zijn eigen ego op te duwen Vechtend voor het bruinste bloot

Selderie schnitzel

Het duin weer over ‘terug naar huis’, kijken voetbal op de iPad, Nederland speelt gelijk tegen Ecuador. Niet briljant maar ook geen ramp volgens Louis van Gaal, we kunnen nog steeds wereldkampioen worden. Wie niet in wonderen geloofd is geen realist. Na wat gezoek vinden we een typisch Duits restaurant, en zeker, ze serveren ook vegetarische gerechten. Het wordt rösti en een selderie schnitzel, want als je echt geen vlees maar groente wil is dat natuurlijk oké, maar dan wel eerst flink wat paneermeel er over en in de frituur. Best lekker, maar wel erg Duits en vet.

We zoeken onze weg terug onder een heldere sterrenhemel, opeens is alles weer Waddeneiland, wat een ruimte! Nog even terug naar Marjolein Hiemstra: ‘Hoe donkerder het wordt, hoe groter de wereld lijkt te worden. Misschien is dat wat de Duitse dichter Rilke bedoelde toen hij schreef: ‘Het vuur beperkt de wereld tot de cirkel die het verlicht, maar het duister behelst alles, vormen, schaduwen wezens, en mij. Mensen en landen zoals ze zijn’.